Türkiye İsveç’in NATO üyeliği karşılığında ne istedi ve ne elde etti?
İsveçVe Finlandiya 2022yılın mayıs ayında NATO’yaüye olmak için başvurdu. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip ErdoğanBu başvuruya ilişkin ilk değerlendirmesinde “Gelecekler, bizi ikna etmeye gelecekler mi? Üzgünüm yorulmasınlar. Bu süreçte Türkiye’nin güvenlik örgütü NATO’ya girmesine yaptırım uygulayanlara ‘evet’ demeyeceğiz.”Sözlerini kullandı.
Daha sonra Türkiye’de eylem yapan terör örgütü PKKVe 15 Temmuz darbesi girişim FETÖ’nün bu iki ülkedeki yapılanması gündeme geldi. İsveç’in başkenti Stockholm’de PKKDestekçisi olduğu söylenen kişiler Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Fotoğraflarını yaktı. İsveç’te Kur’an yakma eylemlerinin ardından Türkiye’nin üyeliğine ilişkin sert açıklamalar yapıldı.
Türkiye’nin korkuları üzerine üçlü mutabakat anlaşması imzalandı
NATO, Türkiye’nin 2022’de İsveç ve Finlandiya’nın üyeliğini güçlendirmeyeceğini açıklamasının ardından. Madrid Zirvesi Taraflar bir araya geldi. İsveç ve Finlandiya yönetimleri atacakları adımları kaydetti. Türkiyeile üçlü mutabakat zaptı imzaladı. 10 element muhtırasıBuna göre İsveç ve Finlandiya terör örgütlerine karşı adım atılması ve savunma sanayine uygulanan yaptırımların kaldırılması yönünde sözler verildi. Üçlü MuhtıraÇerçeve kapsamında oluşturulan Kalıcı Ortak Sistem kuruldu.
Türkiye ne istiyordu?
Türkiye muhtırası metni çerçeve dahilindeve ortak mekanizma kapsamında başta İsveç olmak üzere terör organizasyon destekçilerinin İade dahil pek çok konuda adım atılmasını talep etti. Bu kapsamda İsveç makamlarına terör nedeniyle 32, kabahatlerden dolayı ise 37 kişinin iadesi talebi iletildi. Türkiye’de 15 Temmuzdarbe girişiminin mimarı FETÖ Terör örgütü olarak tanınması yine Türkiye’nin talepleri arasındaydı. İsveç’teki terör örgütlerinin mali kaynaklarının kesilmesi istendi. İsveç’inSavunma sanayii şirketlerine uygulanan ambargonun sona ermesi Türkiye’nintalepler arasındaydı.
Türkiye’nin talepleri ne ölçüde karşılandı?
İsveç’in üyelik sürecinde attığı adımlar nelerdir? Türkiye Büyük Millet Meclisi Dışişleri Komisyonuiçinde Dışişleri Bakanlığı Yan tarafta bilgi verildi. Buna göre Türkiye’nin savunma sanayi şirketlerine uygulanan tedbirler ambargo Şu anda uygulanmadığı belirtildi. İadesi istenen isimlerden yalnızca bir kişinin iade edildiği kaydedildi. İsveç’in iade talepleri için özel savcı atadığı ve bu savcının Türkiye’ye geldiği belirtildi. FETÖTerör örgütü sayılma yolunda bir adımsa İsveç yetkililer Tarafından atılmadı. İsveç Anayasası’nda yapılan değişiklikle İsveç’te terör örgütünü desteklemeye, güçlendirmeye veya teşvik etmeye yönelik faaliyetler suç sayıldı.
F-16’lar gündemde
Türkiye, İsveç’e ‘evet’ demesi karşılığında ABD’den talepte bulundu F 16 Satış sürecinin yürütülmesini talep etti. Telefon araması yapmak Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğanile ABD Lideri Biden İki sürecin eş zamanlı yürütülmesi konusunda anlaşmaya varıldı. İsveç’te Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin aldığı kararın ardından ABD KongresiF-16’ların satışına ilişkin atılacak adımlar Ankara’da da takip ediliyor.
